Burn-Out

Burn-out is een stoornis met als kenmerk; gevoelens van totale uitputting van lichaam en geest. Fysiek, mentaal, emotioneel en sociaal zijn we volkomen op. Letterlijk opgebrand. Het is verleidelijk om een burn-out, het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) en een stevige depressie over één kam te scheren. Ze hebben immers uitputting als gezamenlijke component en vaak zijn er nog meer overeenkomende symptomen te vinden. In een goede differentiaaldiagnose zullen ze ook alle drie hun plaats hebben maar het zijn duidelijk van elkaar verschillende fenomenen. Een burn-out ontstaat als er sprake is van langdurige en aanhoudende overbelasting, die uiteindelijk leidt tot totale uitputting.
Door op het werk veel te lang op je tenen te lopen om een klus te klaren die maar niet af wil komen. Door een zeer traumatische gebeurtenis, zoals een scheiding van een partner of de dood van een dierbare of door heftig ervaren gebeurtenissen die kort na elkaar plaats hebben gevonden, zonder dat er ruimte was om van de schok te herstellen.
Het zijn willekeurige voorbeelden van situaties die tot een burn-out kunnen leiden.
Vooral als daar nog een psychische component van machteloosheid en soms van uitzichtloosheid bij komt. Gezonde stress en zelfs kortdurende (overzichtelijke) extreme distress, hoeft op zich niet tot een burn-out te leiden. Maar als een distress-situatie aanhoudt en wij niet het gevoel hebben overzicht over de situatie te hebben of er enige invloed op te kunnen uitoefenen, dan kan zo een situatie heel goed leiden tot een burn-out. Zeker als we dan ook nog de neiging hebben om juist harder of nog meer te gaan werken vanuit de illusie dat we zo weer greep op de zaken zullen krijgen. Vaak is het enige gevolg dat we minder aandacht geven aan onszelf en aan dat wat we nodig hebben om weer in balans te komen. Ons streven naar balans (op fysiek, emotioneel, mentaal en sociaal niveau) noemen we homeostase. Van homeostase is sprake wanneer wij het vermogen hebben om belasting en belastbaarheid steeds weer in evenwicht te brengen. Stress verstoort het evenwicht. Daar is niets mis mee want we hebben, normaal gesproken, voldoende systemen om dit verstoorde evenwicht snel en effectief te herstellen. Wanneer stress echter zo groot of zo langdurig is dat de balans niet meer gevonden kan worden dan spreken we van distress. Distress verstoort ons immuunsysteem. Met name ons vermogen om te herstellen van lichamelijke en geestelijke vermoeidheid wordt sterk en nadelig door stress beïnvloed. Als de stress situatie aanhoudt raken we in een negatieve spiraal die ons vermogen tot herstel steeds verder uitholt en ons tenslotte in een burn-out doet belanden.
Bedenk wel dat de mate waarin we opgewassen zijn tegen belasting relatief is. Gedurende lange tijd heel zwaar werk verrichten onder aangename omstandigheden en met leuke collega's zal maar zelden tot een burn-out leiden. Helemaal als we ook het gevoel hebben dat wat we doen positief gewaardeerd wordt. Maar als de omstandigheden veranderen, de collega's wegvallen en de waardering uitblijft dan kan hetzelfde werk al snel veel te zwaar blijken te zijn. Fysieke, mentale, emotionele en sociale factoren werken op elkaar in en bepalen samen onze belastbaarheid.

De symptomen van een burn-out zijn, onder andere:
Aanhoudende uitputting, die niet overgaat door een goede nachtrust.
Slaapproblemen.
Algeheel gevoel van malaise met allerlei (soms vage) kwaaltjes en hoofdpijn.
Extreem lage belastbaarheid. Iedere uitdaging is te zwaar en beslissingen kunnen niet
of nauwelijks meer worden genomen.
Het gevoel hebben het leven niet (meer) aan te kunnen, vaak met heftige schuldgevoelens daarover.
Paniekaanvallen, soms met hyperventilatie.
Lage irritatiedrempel en psychische gespannenheid.
Gespannen spieren en andere klachten aan het bewegingsapparaat.
Lusteloosheid en soms ook libidoverlies.
Vermijden van sociale contacten en van alles wat druk oplevert.

U en ik, wij zullen er altijd alles aan doen om de homeostase in stand te houden. Alle fysieke en psychische reserves worden ervoor aangesproken en als de balans tussen belasting en belastbaarheid niet meer te vinden blijkt te zijn, dan hebben we intussen alles gegeven wat we hadden. We hebben niets meer over, we zijn uitgeput, alles is op. Daarom zal het herstelproces van een burn-out, wil het succesvol kunnen zijn, gericht moeten zijn op het herstellen van ons vermogen om belasting en belastbaarheid in evenwicht te brengen. Enerzijds zullen de psychische - en fysieke belastbaarheid hersteld en versterkt moeten worden. Anderzijds zal de belasting ook verminderd moeten worden want het is duidelijk dat de belangrijkste oorzaak van de stress niet ongemoeid gelaten mag worden. Het kan ook nog nodig zijn om onze levensstijl tegen het licht te houden om te zien of het wenselijk is ook daar veranderingen in aan te brengen. Maar de eerste stap zal altijd zijn om ons energiesysteem weer goed op gang te krijgen. Zonder een herstelde energiehuishouding blijven we moe, moe, moe... en zullen we nooit in staat zijn om de benodigde herstelwerkzaamheden uit te voeren.
In het Kanaga behandelplan voor een burn-out komen al die verschillende factoren aan bod.

De fysieke factor; 
Je lichaam is uitgeput en alle reserves zijn verbruikt. Herstellen van de mogelijkheid om op celniveau energie te produceren is de eerste stap. Zonder deze energie kunnen de volgende stappen niet eens worden uitgevoerd. Dan volgt het herstellen van het slaappatroon en met name dat van de 'diepe slaap' functie. Wij onderscheiden de eerste of 'lichte' en de tweede of 'diepe' fase van de slaap. In de 'diepe' slaap rusten we 'diep' uit, hier komen alle organen tot rust en wordt er indringend aan herstel gewerkt. Een logische volgende stap is het regenereren van de uitgeputte organen en het herstellen van de werking van onze orgaansystemen. Hiertoe zullen ook de voor het lichaam benodigde voedingsstoffen aangevuld moeten worden, zodatalle lichaamsfuncties weer naar behoren uitgevoerd kunnen worden. Het gevolg hiervan is dat we weer gezond worden, weer meer energie tot onze beschikking hebben en we weer naar behoren kunnen functioneren. Een op de persoon afgestemd dieet, aangevuld met voedingssupplementen en soms in combinatie met energiebehandelingen geven in deze laatste stap het beste resultaat. 

De psychische factor;
Onderzoek van onze emotionele en mentale drijfveren levert meestal verbluffende inzichten op over de door onszelf geschapen voorwaarden, waardoor een burn-out is kunnen ontstaan. Onze persoonlijke interpretatie van de werkelijkheid, onze normen en waarden, ons zelfbeeld maar ook ons wereldbeeld en ons idee over onze rol daarin bepalen hoe wij in de wereld staan en welke druk we ons daarin opleggen. Vrijwel altijd is in de psyche de sleutel te vinden voor de oplossing van de problemen die we in de wereld ervaren. Daarin is dus ook veel te bereiken. Stel dat een kind, vijf jaar oud, de overtuiging heeft dat vader er altijd voor hem is; om voor hem te zorgen en hem te beschermen, om veilig aan vaders hand de wereld te leren kennen en om alle problemen die er maar kunnen zijn, voor hem op te lossen. Zolang vader er is, komt alles goed. Je zou wensen dat alle kinderen van vijf, zo een veilige rots in de branding tot hun onvoorwaardelijke beschikking zouden hebben. Maar als dit kind opgroeit naar volwassenheid zonder dat de overtuiging dat alleen aan vaders hand alles veilig is, meegroeit tot een volwassen beeld van veilig zijn in de wereld, dan is dát wat eens nuttig was, verworden tot een blokkade die ons belemmert om ons op eigen kracht, veilig te voelen in het leven. Of stel je eens voor dat een volwassen vrouw uit haar vroege jeugd de overtuiging heeft overgehouden dat "zij niets kan" (en dat kan wel maar hoeft helemaal niet persé in een liefdeloze omgeving te zijn gebeurd. Dat kan heel goed zijn ontstaan omdat haar ouders, juist vanuit hun liefde voor hun dochter, haar (te) veel uit handen hebben genomen) dan zal zij in haar volwassen leven ook "ik kan niets" tot uitdrukking brengen. Zo kunnen er veel mentale overtuigingen zijn die ons leven negatief beïnvloeden. Hopelijk waren ze ons ooit van nut maar nu ons leven verder is gegaan, zijn ze ons niet langer van dienst. Soms waren ze altijd al beperkend maar hadden we niet de mogelijkheid ons effectief te verzetten en hebben we ze daarom als waarheid aanvaard. Hoe dan ook, de overtuigingen van een kind van vijf jaar horen anders te zijn dan die van een volwassene en hopelijk zijn ze dat ook, maar als ze niet zijn meegegroeid blijven ze hun, inmiddels beperkende, invloed op ons volwassen leven uitoefenen. Het is goed om te weten dat we ze alsnog kunnen veranderen in overtuigingen die ons nu juist wel steunen in ons leven en ons vooruit helpen op ons pad van groei. De levensstijl; Het zal voor ieder van ons duidelijk zijn dat een levensstijl waarin ruimte is voor inspanning en uitdaging maar ook voor voldoende lichaamsbeweging en ontspanning waarin de rol van alcohol beperkt blijft tot twee glazen rode wijn bij de maaltijd per dag en waarin sociaal verkeer vanzelfsprekend is, de kwaliteit van ons leven zeker positief beïnvloedt. Niet altijd even duidelijk is dat een stijl waarin we gewend zijn altijd het uiterste van onszelf te eisen, waarin de lat altijd net even te hoog gelegd wordt omdat we vinden dat onze prestaties daardoor verbeteren en waarin we gewoon zijn (te) streng voor onszelf te zijn, heel schadelijk voor ons welzijn en onze gezondheid is. Om sterker en zekerder uit een burn-out situatie te voorschijn te komen is het daarom belangrijk om, als dat nodig is, ook veranderingen in onze levensstijl aan te brengen. 

Behandeling;  
Er is natuurlijk geen standaard behandelprotocol voor een burn-out. Iedere burn-out heeft zo zijn eigen unieke ontstaansgeschiedenis want hoewel omstandigheden overeen kunnen komen, is ieder mens in zichzelf uniek en alleen daarom al, zal elke behandeling verschillend zijn. Iedere behandeling wordt afgestemd op de cliënt. Op zijn specifieke fysieke behoeften (welke tekorten zijn er ontstaan en welke orgaansystemen moeten worden geregenereerd?) Op zijn persoonlijke referentiekader en overtuigingenstelsel (ik kan niks of ik kan bereiken waar ik me voor inzet.) Op zijn individuele emotionele belevingswereld (reageer ik vanuit angst of vanuit vertrouwen?) en de sociale structuren waarbinnen hij zich beweegt (ben ik veilig en word ik gesteund?) Zoals eerder al is aangegeven is ook iemands individuele levensstijl van belang in het herstelproces. Dan rest nog de vraag, als al deze factoren de revue passeren, welke volgorde van aanpak de beste resultaten geeft. Soms moet je bij de ene mens eerst het ene doen voordat het andere gedaan kan worden terwijl dat bij de andere mens een geheel andere volgorde kan zijn. Dit komt allemaal uitgebreid aan bod om tot een duurzaam herstel te komen.

Het is ons gebleken dat, door een burn-out zo breed te behandelen, niet alleen de duur van de aandoening beperkt wordt maar dat de cliënt er zelf meestal sterker (en wijzer) uit komt, zodat herhaling van de problemen niet snel zal voorkomen. In de behandeling van een burn-out maken wij gebruik van onze kennis en kunde op het gebied van de psycho- en hypnotherapie, de natuur - en energetische geneeswijzen, en de klinische Psycho- Neuro- Endocrino- Immunologie (kPNI.) Populair gezegd is kPNI de wetenschappelijke tak van de Orthomoleculaire geneeskunde. Een breed pallet aan gereedschappen om tot een maximaal resultaat te komen.